STORIES - Wat bepaalt de kleur van een edelsteen?
Wanneer je naar een smaragdgroene ring of een saffierblauwe hanger kijkt, vraag je je misschien af: waar komt deze kleur vandaan? Wat maakt een robijn intens rood, terwijl een diamant sprankelend kleurloos blijft?
De kleur van een edelsteen is geen toeval. Het is een spel van chemie, licht en natuurkunde dat zich diep onder het aardoppervlak afspeelt. In deze blog duiken we in de fascinerende wetenschap achter edelsteenkleuren.
De rol van chemische elementen, de kleurmakers
Edelstenen bestaan uit bepaalde stoffen, maar hun kleur komt vaak van kleine hoeveelheden andere metalen. Die worden chromoforen genoemd. Ze werken als een soort kleurstof die de edelsteen zijn bijzondere tint geeft.
- Chroom geeft robijn zijn vurige rood en smaragd zijn fluwelen groen.
- Ijzer zorgt voor diepe blauwe saffieren of warme gele toermalijnen.
- Mangaan zorgt voor roze tinten in rozenkwarts of spessartien granaat.
- Titanium en ijzer samen? Dat maakt saffieren hemelsblauw.
Wat interessant is: sommige edelstenen zijn in hun puurste vorm eigenlijk kleurloos. Pas wanneer chromoforen aanwezig zijn, komt de kleur naar boven.
Kristalstructuur bepaalt hoe de steen met licht speelt
De manier waarop atomen zich ordenen in een kristalstructuur beïnvloedt hoe een edelsteen met licht omgaat. Die interactie bepaalt welke kleuren geabsorbeerd worden, en welke juist weerkaatsen of door de steen heen schijnen.
Dankzij deze structuur kunnen edelstenen ook bijzondere verschijnselen vertonen, zoals:
- Pleochroïsme: de steen toont verschillende kleuren vanuit verschillende hoeken (bijv. tanzaniet).
- Asterisme: sterrenpatronen zichtbaar in robijn of saffier, door insluitsels die licht reflecteren.
Lichtabsorptie: wat je ziet, is wat overblijft
Wanneer wit licht een edelsteen raakt, absorbeert de steen bepaalde golflengten (kleuren) van dat licht. De kleuren die niet geabsorbeerd worden, zijn de kleuren die we zien.
Bijvoorbeeld: een robijn absorbeert blauw en groen licht, en laat rood licht terugkaatsen. Daarom zien wij robijn als rood.
Verhitting en behandeling
Sommige kleuren in edelstenen kunnen worden versterkt of veranderd door hitte of bestraling. Deze behandelingen zijn eeuwenoud en gangbaar in de juwelenwereld.
- Verhitting van saffier: verdiept het blauw.
- Irradiatie van topaas: verandert kleurloze topaas in intens blauw.
Zolang dit op eerlijke wijze wordt gecommuniceerd, blijft het een geaccepteerd gebruik in de edelsteenkunde.
Kleur is karakter
De kleur van een edelsteen vertelt een verhaal. Het is het resultaat van miljoenen jaren geologische activiteit, een vleugje chemie en de unieke interactie met licht. Elke steen is anders, zelfs binnen dezelfde familie.
Wil je een steen kiezen die echt bij je past? Kijk niet alleen naar de kleur die je mooi vindt, maar voel wat je aantrekt. byJACKY helpt jou graag bij het maken van die keuze .